Nowe badanie wykazało, że nastolatki, które umiarkowanie – ale nie nadmiernie – przesypiają weekendy, wykazują mniej objawów lękowych. Wyniki pokazują, że nastolatki, które spały do dwóch godzin więcej w weekendy niż w dni powszednie, wykazywały mniej objawów lękowych niż te, które nie spały dłużej w weekendy. Dłuższy sen w weekendy wiązał się jednak z nieco większą liczbą objawów internalizacyjnych.
Niewystarczająca ilość snu u nastolatków wiąże się ze zwiększonym ryzykiem problemów ze zdrowiem psychicznym
„Wyniki pokazują, że zarówno mniej snu w weekendy, jak i znacznie więcej snu w weekendy wiązały się z poważniejszymi objawami lękowymi” – powiedziała główna autorka Sojeong Kim, doktorantka na Wydziale Psychologii Klinicznej i studentka psychologii na University of Oregon w Eugene. „W przeciwieństwie do tego, umiarkowane nadrabianie snu – zdefiniowanejako mniej niż dwie godziny – wiązało się z mniejszymi objawami lęku, co sugeruje, że regenerujący sen w weekendy może być korzystny”.
Amerykańska Akademia Medycyny Snu zaleca, aby młodzież w wieku od 13 do 18 lat regularnie spała od 8 do 10 godzin w celu promowania optymalnego zdrowia. Jednak dane z CDC pokazują, że tylko 23% uczniów szkół średnich ma wystarczającą ilość snu w przeciętny dzień szkolny. „Wielu nastolatków próbuje nadrobić stracony sen w weekend” – powiedział Kim. Odpowiednia ilość snu wiąże się z lepszym zdrowiem, w tym lepszą uwagą, zachowaniem, zdolnością uczenia się, pamięcią, regulacją emocji, jakością życia oraz zdrowiem psychicznym i fizycznym. Z kolei niewystarczająca ilość snu u nastolatków wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia problemów, takich jak depresja i myśli samobójcze.
W badaniu wzięło udział 1877 nastolatków w średnim wieku 13,5 lat. Czas trwania snu oszacowano za pomocą urządzeń Fitbit, a objawy internalizacyjne oceniono za pomocą ankiety Child Behavior Checklist. Nadrobiony sen weekendowy obliczono jako różnicę między czasem trwania snu w weekendy i dni powszednie.
Kim podkreśliła, że ważne jest, aby określić odpowiednią ilość snu, która jest korzystna dla nastolatków, którzy ograniczają swój sen w ciągu tygodnia. „Zbyt mała lub zbyt duża zmienność snu między dniami powszednimi a weekendami może przyczyniać się do objawów, z którymi ktoś próbuje walczyć, takich jak zmęczenie fizyczne lub psychiczne oraz uczucie niepokoju” – powiedziała. Podsumowanie badania zostało niedawno opublikowane w internetowym dodatku do czasopisma Sleep i zaprezentowane na konferencji SLEEP 2025 w Seattle.
Jak poprawić jakość snu u nastolatków
Eksperci ds. snu zalecają, aby nastolatki praktykowały dobrą higienę snu, a rodzice wspierali je w tym. Regularne godziny kładzenia się spać są tak samo ważne, jak unikanie urządzeń elektronicznych w sypialni, ponieważ nie tylko skracają one czas snu nastolatków z powodu niebieskiego światła emitowanego przez te urządzenia, ale także hamują produkcję hormonu promującego sen melatoniny i utrudniają zasypianie. Należy również ograniczyć bardzo napięty harmonogram, zwłaszcza aktywności bezpośrednio przed snem. Pomocne mogą być również popołudniowe drzemki.
Zmęczone nastolatki mogą skorzystać z 30- lub 45-minutowej drzemki przed kolacją. Według ekspertów jest to lepsze rozwiązanie w przypadku braku snu u nastolatków niż spanie w łóżku, ponieważ zakłóca to cykl snu organizmu. Ostatnią, ale nie mniej ważną kwestią jest odpowiednia ilość światła dziennego. Rozpoczynanie dnia w jasnym świetle słonecznym pomaga regulować wewnętrzny zegar organizmu, ułatwiając nastolatkom budzenie się rano i zasypianie wieczorem.
