Slapeloosheid zou kunnen verklaren waarom volwassenen met ADHD een lagere kwaliteit van leven rapporteren, volgens een nieuwe studie van de Universiteit van Southampton en het Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen. Ten minste één op de vier mensen met aandachtstekortstoornis/hyperactiviteit (ADHD) rapporteert last te hebben van een slaapstoornis, waarbij slapeloosheid het meest voorkomt. Het onderzoek is gepubliceerd in BMJ Mental Health.

ADHD-kenmerken gekoppeld aan ernstiger depressie, ernstiger slapeloosheid en slechtere slaapkwaliteit

De drie belangrijkste symptomen van ADHD zijn slechte aandacht, hyperactiviteit en uitgesproken impulsiviteit. Getroffen volwassenen voelen zich vaak rusteloos, kunnen moeilijk omgaan met stress en kunnen zich moeilijker aanpassen aan nieuwe situaties. Stemmingswisselingen en meer risicogedrag kunnen ook typisch zijn. “Onze bevindingen laten een verband zien tussen ADHD-kenmerken, de ernst van slapeloosheid en verminderde levenstevredenheid,” zegt Dr. Sarah L. Chellappa, universitair hoofddocent psychologie aan de Universiteit van Southampton en hoofdauteur van het onderzoeksartikel. “We weten dat slaapstoornissen neurobehaviorale en cognitieve systemen kunnen aantasten, waaronder aandacht en emotieregulatie. Tegelijkertijd kunnen slaapstoornissen voortkomen uit ADHD-gerelateerde impulsiviteit en hyperactiviteit, wat wijst op een versterkende cyclus tussen slaapstoornissen en ADHD.”

Onderzoekers van de Universiteit van Southampton en het Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen (Prof. Eus Van Someren) onderzochten gegevens van de Netherlands Sleep Registry, een online enquête onder meer dan tienduizend volwassen deelnemers. Het team analyseerde de antwoorden van 1.364 deelnemers die vragen hadden beantwoord over ADHD-kenmerken, slaapstoornissen, circadiane factoren, depressie en levenskwaliteit. Ze ontdekten dat ADHD-kenmerken geassocieerd werden met ernstiger depressie, ernstiger slapeloosheid, lagere slaapkwaliteit en een voorkeur voor later naar bed gaan en later opstaan.

Gerichte behandelopties

Zowel ADHD als de ernst van slapeloosheid waren voorspellers van een lagere levenskwaliteit, waarbij de analyse suggereerde dat slapeloosheid de potentiële link was in deze associatie. “Volwassenen met ADHD-kenmerken zijn mogelijk vatbaarder voor een slechte slaapkwaliteit, slapeloosheid en slechte stemmingen, die allemaal leiden tot een lagere levenstevredenheid”, zegt professor Samuele Cortese, co-auteur van het onderzoek en ook van de Universiteit van Southampton. Er is verder onderzoek nodig om deze complexe relaties te begrijpen. Een beter begrip zou behandelopties kunnen opleveren die de levenskwaliteit van mensen met ADHD verbeteren. Zo zou een gerichte behandeling van slaapstoornissen bij mensen met meer uitgesproken ADHD-kenmerken door middel van cognitieve gedragstherapie of slaapbeperkingstherapie kunnen helpen om hun levenskwaliteit te verbeteren.